Mụn luôn là vấn đề da liễu ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ trên khuôn mặt. Mụn có nhiều loại khác nhau và được chia ra hai dạng là mụn không viêm (mụn đầu đen, mụn đầu trắng) và mụn viêm. Trong đó, mụn đinh rây thuộc tình trạng da mụn khá nghiêm trọng. Vậy mụn đinh râu là gì? Có những cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả nào cho mụn đinh râu?
Mụn đinh râu là gì
Mụn đinh râu (mụn đầu đinh) là mụn củ có kích thước nhỏ, mụn bị viêm, mưng mủ, sưng đỏ giống như vết phồng rộp do bị tổn thương trên bề mặt da.
Mụn đinh râu (mụn mủ) thuộc loại mụn viêm trong các loại mụn trứng cá phổ biến (do bị viêm nang lông). Chúng xuất hiện ở mọi lứa tuổi dù là nam hay nữ. Mụn đinh râu thường xuất hiện ở các vùng da như:
- Mặt: trán, mũi, má,…
- Vai
- Cổ
- Lưng
- Các vùng da hay đồ mồ hôi: nách, bẹn,…
Phân biệt mụn đinh râu và mụn sẩn:
- Mụn đinh râu khiến bạn đau nhức hầu hết thời gian trong ngày, trong khi mụn sẩn có thể gây đau hoặc không.
- Mụn đinh râu chứa chất lỏng hoặc nhân mủ. Mụn sẩn gây tổn thương da, nhân cứng không chứa mủ.
- Về kết cấu, mụn sẩn cứng hơn mụn đinh râu. Mụn mủ có màu màu trắng hoặc ngả vàng, trong khi mụn sẩn gây sưng đỏ da.
- Mun sẩn là tình trạng mụn trứng cá nhẹ đến trung bình. Mụn đinh râu là triệu chứng của mụn trứng cá từ trung bình đến nặng.
Mụn đinh râu có thể là dấu hiệu của tình trạng da bị nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, mụn đinh râu không truyền nhiễm và liên quan đến viêm da cần dùng thuốc do bác sĩ kê đơn.
Nguyên nhân gây mụn đinh râu
Có nhiều nguyên nhân gây mụn đinh râu. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do sự hoạt động mạnh mẽ của tuyến bã nhờn gây sự tắc nghẽn lỗ chân lông và viêm nang lông khiến mụn đinh râu xuất hiện. Tuy nhiên, còn một số tác nhân khác gây kích thích và làm mụn bùng phát khó kiểm soát:
- Hoocmon: ở tuổi dậy thì, phụ nữ sau sinh và thời mãn kinh, rối loạn hoocmon xảy ra khiến các hoạt động của tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn. Da tiết nhiều dầu khiến lỗ chân lông không được thông thoáng, tạo điều kiện cho mụn đinh râu phát triển.
- Dị ứng: đồ ăn, môi trường, côn trùng cắn.
- Bã nhờn và vi khuẩn Propionibacterium acnes: Mụn đinh râu hình thành do bã nhờn, vi khuẩn. Thông thường, vi khuẩn gây ra mụn là Propionibacterium acnes.
Di truyền: Người được sinh ra trong gia đình có thế hệ trước mắc tình trạng mụn đinh râu sẽ có nguy cơ cao mắc cao hơn do gen di truyền.
Cách phòng ngừa mụn đinh râu
- Rửa tay và mặt: Bạn cần rửa tay trước khi tiếp xúc với da mặt; Rửa mặt 2 lần một ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ phù hợp với tình trạng da.
- Sử dụng các sản phẩm non-comedogenic: nên sử dụng kem chống nắng, kem dưỡng ẩm, trang điểm và các sản phẩm khác được dán nhãn non-comedogenic để hạn chế sự xuất hiện của mụn.
- Không tự ý nặn mụn đinh râu: Nhiều bạn tìm cách lấy mụn đinh râu. Tuy nhiên, bạn không nên động đến vết thương mụn,. Việc nặn mụn nhọt không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng da bị nhiễm trùng, nguy cơ bị sẹo mụn rất cao và kéo dài thời gian điều trị mụn đinh râu do gây tổn thương các mô da.
- Thay vỏ gối thường xuyên: Để hạn chế các vi khuẩn tiếp xúc da mặt và gây tình trạng tắc nghẽn tuyến bã nhờn gây mụn
- Uống nước đủ: Việc uống lượng nước vừa đủ sẽ giúp cân bằng độ ẩm cho da, hạn chế tình trạng tiết nhiều bã nhờn khiến mụn phát triển.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế đồ ăn nóng, nhiều dầu mỡ, tinh bột và đồ ăn ngọt. Đồ ăn chứa nhiều đường sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn P.acnes (Propionibacterium acnes) phát triển.
- Không trang điểm: Trong trường hợp bùng phát mụn nghiêm trọng, bạn không nên trang điểm vào thời điểm này.
Phương pháp điều trị mụn đinh râu
Mụn đinh râu có thể tự chữa lành theo cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Tuy nhiên, bạn có thể rút ngắn thời gian điều trị và hạn chế nguy cơ viêm da nghiêm trọng bằng thuốc bôi không kê đơn (OTC) và thuốc uống. Các loại thuốc bôi không kê đơn sẽ giúp làm khô da của bạn và lấy đi dầu dư thừa. Điều này sẽ giúp làm giảm sưng đau cho da. Một số loại thuốc bôi (OTC) trị mụn đinh râu, gel và thuốc uống cũng hoạt động như tẩy tế bào chết và loại bỏ bụi bẩn lớp trên cùng của làn da của bạn.
Một số loại thuốc bôi OTC hiệu quả trong cách trị mụn đinh râu:
- Salicylic acid: có khả năng tẩy tế bào chết, làm thông thoáng lỗ chân lông hiệu quả. Tuy nhiên, bạn có thể có một số tác dụng phụ khi sử dụng axit salicylic như kích ứng da, cảm giác nóng rát khi sử dụng với liều cao.
- Benzoyl peroxide: giúp tiêu diệt các loại vi khuẩn gây ra mụn đinh râu. Thông thường, Benzoyl peroxide được sử dụng để điều trị mụn trứng cá ở mức độ nhẹ tới trung bình.
- Retinoids: Còn được gọi khác là tretinoin, được chiết xuất từ vitamin A.
- Adapelene: cũng có thành phần retinoid được bán với tên thương hiệu khác trong cả thuốc bôi không kê đơn OTC và thuốc được kê đơn.
- Topical antibiotics: Thuốc kháng sinh dạng bôi bao gồm các loại như clindamycin và erythromycin.
- Thuốc Calamine lotion: Đây là không là phương pháp chính để điều trị mụn đinh râu. Tuy nhiên, calamine lotion giúp làm khô mụn, giảm sự xuất hiện của mụn cũng như ngăn ngừa tình trạng bùng phát mụn đinh râu mất kiểm soát.
Thuốc uống (Lưu ý không tự ý uống thuốc kháng sinh)
- Thuốc kháng sinh: Các loại thuốc như tetracycline, erythromycin, minocycline, doxycycline thường được dùng để điều trị mụn đinh râu.
- Isotretinoin (thường được bán với tên thương hiệu Accutane): Nếu mụn bị trong tình trạng bị viêm nghiêm trọng, Bác sĩ chuyên khoa da liễu có thể sẽ kê đơn thuốc lsotretinoin cho bạn. Tuy nhiên thuốc kháng sinh này có một số tác dụng phụ bạn nghe theo hướng dẫn của bác sĩ da liễu và cần cân nhắc trước khi sử dụng.
Thuốc uống kháng sinh không phải một phương pháp điều trị mụn đinh râu lâu dài. Hiệu quả của thuốc kháng sinh sẽ bị giảm đi sau một thời gian sử dụng nhất định. Việc tham vấn và thăm khám với bác sĩ da liễu nếu làn da của bạn dễ bị phát mụn để có những phương pháp điều trị lâu dài và hiệu quả.
Mụn đinh râu có gây sẹo cho da?
Đối với mụn đinh râu có kích thước lớn sẽ ảnh hưởng đến các lớp sâu của làn da.
Đặc biệt nếu để mụn bị viêm nghiêm trọng kéo dài, nguy cơ để lại sẹo mụn sau này rất cao. Sẹo mụn rất khó điều trị và cần một thời gian dài để đạt hiệu quả.
Vì vậy, điều quan trọng nhất bạn nên làm là sớm có những phương pháp ngăn ngừa và điều trị mụn đinh râu an toàn, hiệu quả để giảm sự xuất hiện của sẹo mụn.
Những lưu ý khi trị mụn đinh râu
Một số trường hợp điều trị mụn đinh râu tại nhà, bạn cần lưu ý một số điều dưới đây để đảm bảo an toàn cho làn da như:
- Không tự ý sử dụng kháng sinh tại nhà: Bạn cần bác sĩ da liễu kiểm tra và kê đơn thuốc để kiểm soát tình trạng mụn. Không nên tự sử dụng thuốc kháng sinh vì nó thường đi kèm với tác dụng phụ
- Không chườm đá lạnh: Sai lầm khi nghĩ rằng đá lạnh sẽ giúp dịu tình trạng mụn đinh râu. Ngược lại nó có thể khiến mụn sưng to hơn, thậm chí là viêm
- Không tự ý đắp các loại lá cây: Một số người lan truyền phương pháp cổ truyền xưa đắp lá cây hay thảo mộc lên da mặt. Tuy nhiên nếu bạn không biết các thành phần và áp dụng đúng sẽ khiến mụn bùng phát, khó bùng phát.
- Không chạm hay nặn mụn: Có thể bạn vô tình đưa vi khuẩn lên da mặt nếu đưa tay lên mặt. Vì vậy cần hạn chế chạm lên mụn để đảm bảo vệ sinh da mặt
Khi da bị bùng phát mụn viêm, tốt nhất bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa da liễu thăm khám để sớm được điều trị và hạn chế tình trạng gây sẹo cho da về sau. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về mụn đinh râu có nguy hiểm không và những cách ngăn ngừa và điều trị mụn đinh râu hiệu quả.